V Wat moet de EU vandaag besluiten over het euroreddingsfonds?

'We hebben een crisismechanisme nodig, maar het moet geen verzekering met volledige dekking zijn, dat is essentieel. Als een land in nood hulp ontvangt die verder strekt dan tijdelijke liquiditeitssteun, dan moeten de schuldeisers van dat land een deel van hun vorderingen opgeven. Dat stimuleert hen geen excessieve leningen meer te geven aan landen die misschien niet kunnen terugbetalen. Zo disciplineren de markten de lenende landen. Die discipline kwam er niet door de begrotingsregels van het Stabiliteitspact. Dat pact is een lachertje gebleken. Het is 68 maal geschonden. Toch is er geen enkele sanctie opgelegd.'

V Gaan de huidige voorstellen ver genoeg?

'Het is niet duidelijk waar de landen mee bezig zijn. Sommige willen euro-obligaties. Dat is precies het tegenovergestelde van wat Europa nodig heeft. Euro-obligaties betekenen dat we de schuld van eurolanden collectiviseren. Elk land zou tot in de eeuwigheid kunnen bijlenen, zonder straf te krijgen van de markten. Dat is vragen om ongelukken.' 'Voor Griekenland kunnen we "Brady bonds" gebruiken. Daarmee geven we schuldeisers de optie hun uitstaande vorderingen om te zetten in nieuwe obligaties die Athene uitgeeft, maar dan wel met een "haircut" van de omvang van de huidige discount op de markt. Die nieuwe obligaties zijn gegarandeerd door de "Brady bond", een gemeenschapsobligatie die Griekenland moet kopen.'

V Waarmee dan?

'Griekenland kan zijn tegoeden bij het IMF gebruiken, of andere reserves. Als het die niet heeft, kan het zijn eigendom inzetten. De Griekse staat heeft land waarvan de waarde ongeveer gelijk is aan het bbp. Het is echt veel land. Dit land zou Griekenland kunnen verkopen aan de gemeenschap van EU-lidstaten, in ruil voor de obligaties die de gemeenschap geeft aan Griekenland als onderpand voor de nieuwe Griekse obligaties.'

V De EU spreekt over verlenging van de looptijd van de Griekse lening tot dertig jaar. Wat zou het effect hiervan zijn?

'Dit gaat al over het bestrijden van insolvabiliteit, in plaats van een liquiditeitsprobleem aan te pakken. Als er sprake is van insolvabiliteit, kan er alleen sprake zijn van steun als de banken een "haircut" op hun Griekse schuld accepteren. Als we bedreigde landen ongelimiteerd garanties blijven geven, dan zakken we uiteindelijk met z'n allen weg in een schuldmoeras.'

V Maar Griekenland moet al in ruil voor de huidige steun bezuinigen.

'Niemand dwingt Griekenland of Ierland om te besparen. Ze mogen nog steeds hun schuld laten groeien, alleen in iets mindere mate. Griekenland ziet het begrotingstekort dalen van het gevreesde niveau van ruim 15% naar 9%, en politici zeggen dan dat Griekenland bespaart. Dat is niet zo. Het leent nog steeds geld. De noodzakelijke maatregelen zijn veel omvangrijker dan wat Griekenland nu doet.' 'Het probleem van Griekenland is het grote tekort op de lopende rekening. Om daarvan af te komen, kan Athene niet maar een paar procentpunten van zijn begrotingstekort afhalen. Dat is een druppel op een gloeiende plaat. Griekenland heeft een reële depreciatie nodig, een verlaging van lonen die de Griekse import terugbrengt op het niveau van de export. De lonen moeten zeker met 15% dalen, misschien wel met 30% ten opzichte van de handelspartners.' 'Alle alternatieven voor Griekenland zijn verschrikkelijk. De bezuinigingen die nodig zijn om het handelstekort op te lossen, zouden het land politiek destabiliseren. We kunnen dat niet riskeren, zeker niet gezien de spanningen in de Middellandse Zeeregio. Als Griekenland uit de euro stapt, zou het snel zijn concurrentiekracht herwinnen, omdat zijn valuta dan devalueert. Maar het zou de Griekse banken de das omdoen. Griekenland blijven ondersteunen met geldtransfers ondermijnt de concurrentiekracht en veroordeelt het tot permanente stagnatie.'

V Is het mogelijk dat Duitsland en Nederland uit de euro stappen?

'Nee, dat zou de euro vernietigen en de Europese gedachte de das omdoen. Het was fout om de zuidelijke landen tot de euro toe te laten, dat had later gemoeten. Maar nu we eenmaal samen met hen aan de euro vastzitten, moeten we er een succesverhaal van maken.'

V Zelfs nu zwakken Frankrijk en Duitsland voorstellen voor aanscherping van de begrotingsgregels af. Wat denkt u daarvan?

'Het is een slecht signaal voor Europa. De andere Europese landen moeten dit niet accepteren. Maar dat hangt ook van die landen zelf af. Ik heb niet genoeg gehoord van Nederland. Waar is de Nederlandse stem? Jullie land blijft stil. We hebben een niet-politieke instantie nodig, die als een rechter automatisch sancties oplegt als een land excessieve schulden heeft. Beleidsmakers kunnen zichzelf geen schuldbeperking opleggen. Een democratie neigt ernaar om te veel te lenen op kosten van generaties die nog niet stemmen.'

V Wat vindt u van een Europese economische regering?

'Het is een modewoord dat niet precies is. Beperkingen voor schulden zijn prima, net als harmonisatie van de belastinggrondslag. Maar de oprichting van een "transferunie" (waarin landen voor elkaar garant staan, red.), is verkeerd. Het coördineren van beleid dat buiten de controle van overheden ligt, is gevaarlijk. De Commissie wil een land beboeten als de arbeidskosten uit de pas lopen. Dit is belachelijk, een oplossing van centrale planners. Sommigen willen